De Vlaamse Regering installeert een verbod op winst op zorg in de residentiële ouderenzorg en breidt het (financiële) toezicht van inspectie uit naar verbonden entiteiten en personen van initiatiefnemers in zorg en ondersteuning. De Vlaamse Raad WVG meent echter dat het decreet nog te vaag is om de intenties van de Vlaamse Regering duidelijk te krijgen. Daarom vraagt de raad uitdrukkelijk om de definitie van de termen ‘winst’ en ‘zorg’ in het decreet op te nemen. Ook moet duidelijk gemaakt worden welke achterliggende entiteiten en personen de inspectie precies kan controleren.
De raad apprecieert dat de Vlaamse Regering met dit decreet enkele initiatieven neemt met het oog op het bewerkstelligen van maatschappelijk verantwoorde zorg en ondersteuning. Dit is zorg en ondersteuning die kwaliteitsvol, toegankelijk, relevant, sociaal rechtvaardig en performant is. Zulke initiatieven moeten wel passen in een bredere algemene visie over de woonzorg in Vlaanderen. Die ontbreekt nu jammer genoeg.
Het verbod op winst op zorg zomaar introduceren brengt enkele problemen met zich mee. Zo moeten initiatiefnemers in de woonzorg enerzijds winst kunnen maken. Voor de raad is dit een aanwijzing van goed bestuur. Winst maken is noodzakelijk om reserves te kunnen aanleggen die het een initiatiefnemer mogelijk maken om in de toekomst de nodige investeringen in (duurzame) infrastructuur, innovatie … te kunnen doen en calamiteiten te kunnen opvangen zodat de continuïteit van zorg en ondersteuning kan gewaarborgd worden. Anderzijds is het voor de raad wel een probleem als deze initiatiefnemers handelen vanuit een drijfveer om de winst op zorg en zorggerelateerde dienstverlening te maximaliseren én te laten wegvloeien uit de zorg. Het is voor de raad belangrijk dat initiatiefnemers dit rendement in de eerste plaats opnieuw investeren om hun maatschappelijke doelen te bereiken, waaronder het aanbieden van maatschappelijk verantwoorde zorg en ondersteuning.
De raad is van oordeel dat publieke middelen voor zorg en ondersteuning (collectieve financiering) volledig moeten gebruikt worden voor hun bestemming: het aanbieden van Maatschappelijk Verantwoorde Zorg en Ondersteuning. Publieke middelen voor zorg mogen daarom niet worden aangewend voor winstuitkering.
In dit debat over winstuitkering geeft de raad ook mee dat er steeds marktconforme prijzen gehanteerd moeten worden in de dienstverlening naar de gebruiker en naar de externe en de achterliggende entiteiten en personen.
Alle initiatiefnemers in de residentiële ouderenzorg moeten maximale financiële transparantie bieden, ook voor tussen- en nevenstructuren die initiatiefnemers opzetten. Het is belangrijk dat hierop toezicht is. Op zich kan de raad de voorziene uitbreiding van de (financiële) zorginspectie steunen. Maar de wijzigingen die de regering nu aanbrengt in het toezichtsdecreet bevatten nog te veel onduidelijkheden. Ten eerste wordt niet duidelijk bepaald welke aan de zorgactor gelieerde (rechts)personen worden bedoeld. Ten tweede is het niet duidelijk hoe ‘controle’ wordt gedefinieerd of geïnterpreteerd.